รู้จักงอบไทยใบลาน หมวกเอกลักษณ์โดดเด่น งานจักสานภูมิปัญญาพื้นบ้านมาตั้งแต่ในอดีต

งอบเป็นเครื่องสวมศีรษะสำหรับกันแดดกันฝน ภายในเป็นโครงไม้ไผ่สานด้วยตอกกรุด้วยใบลาน รูปร่างคล้ายกระจาดคว่ำ มีรังงอบสำหรับสวมศีรษะ ใช้เช่นเดียวกับหมวก งอบมีใช้กันมากในชนบทภาคกลาง ในหมู่ชาวไร่ชาวนาชาวสวนและสามัญชนทั่วไป งอบมีประโยชน์ในการใช้สอยเช่นเดียวกับหมวก แต่งอบมีลักษณะและคุณสมบัติที่พิเศษกว่าหมวก คืองอบมีขนาดใหญ่กว่า กันแดดกันฝนได้ดีกว่า มีน้ำหนักเบา รังงอบสานด้วยไม้ไผ่สำหรับสวมศีรษะมีลักษณะโปร่งระบายอากาศได้ดี เหมาะสำหรับใช้งานกลางแจ้ง ชาวไร่ ชาวนา จึงนิยมใส่งอบทำงานกันมากกว่าการใช้หมวก หรือใช้ผ้าโพกศีรษะ

เอกลักษณ์ / จุดเด่นของผลิตภัณฑ์: ผลิตภัณฑ์ OTOP 5 ดาว ปี พ.ศ. 2549 ผลิตภัณฑ์ OTOP ดีเด่น ระดับเขต ปี พ.ศ. 2551 ผลิตภัณฑ์ OTOP ดีเด่น ระดับจังหวัด ปี พ.ศ. 2551 รางวัลบุษราคัมมณีศรีราชภัฏ ปี พ.ศ. 2555 รางวัลบุษราคัมมณีศรีราชภัฏ ปี พ.ศ. 2555

ความสัมพันธ์กับชุมชน:

1. เป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น ประชาชนทำเป็นเกือบทุกครัวเรือนเพราะเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น

2. เป็นของที่ระลึกของท้องถิ่นและได้รับการยอมรับโดยมีการมอบเป็นของขวัญของฝากแก่ผู้มาเยือน

3. เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผ่านความเห็นชอบจากเวทีประชาคมให้เป็น “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์”

ส่วนประกอบของงอบ:

1. โครงงอบ

2. กระหม่อมงอบ

3. ใบลาน

4. รังงอบ

5. ขอบงอบหรือเส้นประกับของงอบ

ขั้นตอนการผลิต:

1. การเตรียมใบลาน โดยเลื่อยก้านใบลานออกแล้วนำใบลานมารีดด้วยเตารีดถ่านเพื่อให้ใบลานเรียบและเงา จากนั้นเจียนใบลานโดยการกรีดเป็นสองเส้น ด้านหนึ่งแคบ ด้านหนึ่งกว้าง

2. การสานโครงงอบ โดยใช้ไม้ไผ่สีสุขสานเป็นลายเฉลว

3. การติดเย็บใบลาน โดยนำใบลานที่ได้เจียนออกมาเป็นแผ่นเล็ก ๆ ติดกับโครงงอบ ให้ส่วนกว้างของใบลานอยู่ที่ปลายงอบ การเย็บจะเย็บแบบเลียดเว้นเลียด โดยจะเริ่มจากเลียดบนสุดของงอบ

4. การผูกขอบและถักขอบให้งอบเกิดความคงทน โดยการผูกขอบจะใช้ไม้ไผ่มากำกับไว้สองข้างเพื่อไม่ให้ใบลายหลุดจากโครงงอบและใช้เชือกเอ็นในการผูกขอบเพื่อให้เกิดความคงทน

5. การติดจอมหรือกระหม่อม โดยติดที่ส่วนบนของงอบเย็บให้แน่น ซึ่งจอมหรือกระหม่อมเป็นตัวป้องกันไม่ให้น้ำไหลลงในงอบในกรณีฝนตก (สามารถกันฝนได้)

6. การติดรังงอบ โดยเย็บให้แน่น ไม่ให้หลุดจากงอบ เพื่อให้พร้อมที่จะใช้งาน รังงอบถือเป็นอัตลักษณ์หรือจุดเด่นของงอบ ซึ่งเป็นตัวที่ทำให้งอบกับศีรษะติดกัน โดยรังงอบสามารถขยายได้ตามขนาดของศีรษะ และมีช่องระบายอากาศได้ดี การติดรังงอบอาจใช้วิธีการใช้ไม้ขัด หรือใช้เส้นลวดก็ได้ โดยปัจจุบันจะนิยมใช้ลวดมายึดติดรังงอบกับตัวงอบเข้าด้วยกัน

7. การเคลือบน้ำมัน โดยสามารถเคลือบน้ำมันวานิชปกติ หรือทาสีเหลืองทอง ขึ้นอยู่กับความต้องการของลูกค้า

เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต (การเลือกไม้ไผ่มาจักสานตอก):

1. ควรเลือกไม้ไผ่ที่แก่จัด เพราะไม้ไผ่ที่แก่จัดนั้นมอดมักจะไม่กิน เหตุที่มอดชอบกินไม้ไผ่ที่ไม่แก่จัด เพราะไม้ไผ่บางชนิดมีธาตุน้ำตาลมากนั่นเอง ถ้าหากจะนำมาจักตอกต้องรอให้ไม้แก่จัดเสียก่อน เพราะไม้ไผ่ที่แก่จัดธาตุน้ำตาลแปรสภาพจะแปรสภาพเป็นเนื้อไม้ไผ่ และบำรุงตัวเอง เมื่อไม่มีธาตุน้ำตาลมอดก็ไม่กิน แต่อย่างไรก็ดีถ้าไม้ไผ่แก่จัดมากก็เหลาตอกยากเพราะแข็งเกินไป

2. เลือกไม้ไผ่ที่มีอายุประมาณ 1 ปี หรือ 1 ปีครึ่ง

3. เลือกไม้ไผ่ที่ข้อปล้องของมันว่าแก่อ่อนแค่ไหน (ถ้าจำอายุไม่ได้) คือ ถ้าไม้ไผ่แก่จัดดีแล้ว คราบที่ข้อปล้องจะค่อย ๆ เรียบเกือบเท่าลำต้นจึงเหมาะกับการจักสานส่วนไม้ไผ่อ่อนที่ไม่เหมาะกับการจักสานข้อปล้องจะสูงกว่าลำต้นมาก การเลือกใบลาน เพื่อนำมากรุงอบให้เลือกใบลานที่เรียบ สีเสมอกัน ไม่มีตำหนิ ใบใหญ่ สีขาวนวล ควรไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป เพราะทำให้การติดเย็บไม่สวยงาม