เปิดประวัติความเป็นมาของ งอบไทยใบลาน
ประวัติความเป็นมา
งอบ เป็นเครื่องสวมศีรษะสำหรับกันแดดกันฝน
ภายในเป็นโครงไม้ไผ่สานด้วยตอกกรุด้วย ใบลาน รูปร่างคล้ายกระจาดคว่ำ
มีรังงอบสำหรับสวมศีรษะ ใช้เช่นเดียวกับหมวก งอบมีใช้กันมากในชนบทภาคกลาง
ในหมู่ชาวไร่ชาวนาชาวสวนและสามัญชน ทั่วไป งอบมีประโยชน์ในการใช้สอยเช่นเดียวกับหมวกแต่งอบ
มีลักษณะและคุณสมบัติที่พิเศษกว่าหมวก คืองอบมีขนาด ใหญ่กว่า กันแดดกันฝนได้ดีกว่า
มีน้ำหนักเบา รังงอบสาน ด้วยไม้ไผ่สำหรับสวมศีรษะมีลักษณะโปร่งระบายอากาศได้ดี
เหมาะสมสำหรับใช้งานกลางแจ้ง ชาวไร่ ชาวนา จึงนิยมใส่
งอบทำงานกันมากกว่าการใช้หมวก หรือใช้ผ้าโพกศีรษะ
อัตลักษณ์(เอกลักษณ์)/จุดเด่นของผลิตภัณฑ์
ผลิตภัณฑ์ OTOP 5
ดาว ปีพ.ศ. 2549 ผลิตภัณฑ์ OTOP ดีเด่น ระดับเขต ปีพ.ศ. 2551 ผลิตภัณฑ์
OTOP ดีเด่น ระดับจังหวัด ปี พ.ศ. 2551
รางวัลบุษราคัมมณีศรีราชภัฎ ปี พ.ศ. 2555 รางวัลบุษราคัมมณีศรีราชภัฎ ปี พ.ศ. 2555
ความสัมพันธ์กับชุมชน
1. เป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น
ที่ประชาชนทำเป็นเกือบทุกครัวเรือนเพราะเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น
2.
เป็นของที่ระลึกของท้องถิ่นและได้รับการยอมรับโดยมีการมอบเป็นของขวัญของฝากแก่ผู้มาเยือน
3.
เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผ่านความเห็นชอบจากเวทีประชาคมเป็น หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์
กระบวนการผลิต
วัตถุดิบและส่วนประกอบ
1. โครงงอบ
2. กระหม่อมงอบ
3. ใบลาน
4. รังงอบ
5. ขอบงอบหรือเส้นประกับของงอบ
ขั้นตอนการผลิต
1. การรีดใบลาน
นำใบลานมาเลื่อยเอาก้านออกนำผ้ารองรีดมาพับทบกันให้มีความหนาประมาณ 5 เซนติเมตร
วางลงบนพื้นนำใบลานที่ทำความสะอาดแล้ววางบนผ้าจับโคนใบลานด้วยมือซ้าย
จับเตารีดถ่านด้วยมือขวากดทับลงบนใบลานแล้วดึงเข้าหาตัว
จากนั้นพลิกใบลานรีดอีกด้านหนึ่งนำใบลานที่รีดแล้วมาเรียงกันโดยให้ส่วนปลายใบอยู่ทางส่วนปลายไป
ส่วนโคนใบอยู่ทางส่วนโคนใบ
2. การเจียนใบลาน
นำใบลานที่ตัดได้ความยาวตามต้องการแล้วมาวางบนแผ่นกระจกสำหรับรองตัดเจียนใบลาน
โดยให้ริมใบลานที่กว้างอยู่ทางด้านบนของแผ่นกระจกรองตัดเจียน
แล้วใช้มีดบางหรือมีดเจียนหมากตัดเจียนใบลานออกจากกัน
โดยตัดเจียนใบลานจากด้านบนลงมาด้านล่างให้ปลายมีความกว้างประมาณ 1.5 เซนติเมตร
และโคนกว้างประมาณ 2.5 เซนติเมตร
3. การกรุใบลานติดกับโครงงอบ
นำใบลานที่ตัดเจียนแล้วมาทาบกรุติดกับโครงงอบที่ต้องการ โดยนำด้ายสีขาวมาร้อยเข็ม
ขมวดเป็นปมที่ปลายเส้นด้าย แล้วเย็บใบลานติดกับโครงงอบ โดยให้ใบลานซ้อนเกยกัน
มีความห่างของใบลานแต่ละใบประมาณ 1.5 เซนติเมตร
การวางใบลานติดกับโครงงอบควรให้ใบลานเหลื่อมออกมาจากริมปีกงอบประมาณ 2.5 เซนติเมตร
การเย็บใช้วิธีเย็บแบบแทงขึ้นและแทงลงโดยแทงขึ้นที่ใบลานชิ้นแรกและแทงลงที่ริมใบลานที่เกยทับทำอย่างนี้ตามลำดับจนรอบโครงงอบ
เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต
การเลือกไม้ไผ่มาจักสานตอก
1. ควรเลือกไม้ไผ่ที่แก่จัด
เพราะไม้ไผ่ที่แก่จัดนั้นมอดมักจะไม่กิน เหตุที่มอดชอบกินไม้ไผ่ที่ไม่แก่จัด
เพราะไม้ไผ่บางชนิดมีธาตุน้ำตาลมากนั่นเอง ถ้าหากจะนำมาจักตอกต้องรอให้ไม้แก่จัดเสียก่อน
เพราะไม้ไผ่ที่แก่จัดธาตุน้ำตาลแปรสภาพจะแปรสภาพเป็นเนื้อไม้ไผ่ และบำรุงตัวเอง
เมื่อไม่มีธาตุน้ำตาลมอดก็ไม่กิน
แต่อย่างไรก็ดีถ้าไม้ไผ่แก่จัดมากก็เหลาตอกยากเพราะแข็งเกินไป
2. เลือกไม้ไผ่ที่มีอายุประมาณ 1 ปี หรือ 1
ปีครึ่ง
3. เลือกไม้ไผ่ที่ข้อปล้องของมันว่าแก่อ่อนแค่ไหน (ถ้าจำอายุไม่ได้) คือ ถ้าไม้ไผ่แก่จัดดีแล้ว คราบที่ข้อปล้องจะค่อย ๆ เรียบเกือบเท่าลำต้นจึงเหมาะกับการจักสานส่วนไม้ไผ่อ่อนที่ไม่เหมาะกับการจักสานข้อปล้องจะสูงกว่าลำต้นมาก การเลือกใบลาน เพื่อนำมากรุงอบให้เลือกใบลานที่เรียบ สีเสมอกัน ไม่มีตำหนิ ใบใหญ่ สีขาวนวล ควรไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป เพราะทำให้การติดเย็บไม่สวยงาม